De zorg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid
De zorg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

De zorg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

20 november 2023
U vraagt, wij draaien’ was jarenlang de tendens binnen zorgorganisaties. Dit moet veranderen, hiertoe dwingt de toenemende zorgkloof. Intern heeft dit hoe dan ook consequenties. “We vragen familieleden te participeren en voor zorgcollega’s verandert het werk”, zegt Frederik Lindenhovius, directeur Wonen met Zorg bij Sensire. “We zitten in een rouwproces.” Toch ziet hij ook kansen. 
Dit artikel is onderdeel van een tweeluik: lees ook dit artikel waarin de heer Ooijman, naaste van mevrouw Ooijman (woonachtig op woonzorglocatie Sensire Den Ooiman Doetinchem), zijn perspectief deelt op de rol van naasten bij de zorg. 
De zorgkloof in Nederland groeit, hier kunnen we niet omheen. Demografische ontwikkelingen zijn helder: het aantal zorgprofessionals neemt af, terwijl er steeds meer een beroep wordt gedaan op de zorg. Als deze trend doorzet, moeten er over tien jaar 1 op de 4 mensen in de zorg werken – op dit moment zijn dat er 1 op de 7. “Dat is onhaalbaar”, zegt Lindenhovius. “Wie werkt er dan nog in het onderwijs? Of bij de politie? Wie vult de vakken in de supermarkt? Als we de zorg in de toekomst toegankelijk willen houden, dan moeten we het anders organiseren met elkaar.”


Op de foto: Frederik Lindenhovius, directeur Wonen met Zorg Sensire

All inclusive hotel

Volgens hem hebben we last van een verwachtingspatroon dat in het verleden is gecreëerd. “Rond je 65ste kon je je inschrijven voor een verzorgingshuis. Hier werd van alles georganiseerd: er waren uitstapjes, de was werd gedaan en er was een wekelijkse bingo. Het verzorgingshuis was een soort all inclusive hotel. Redde je het niet meer? Dan loste de professionele zorg het voor je op. Hierin zijn we als land uniek, want in vrijwel alle Europese landen ligt de verantwoordelijkheid in eerste instantie bij de familie. "Als je jong bent, zorg je voor je kinderen en wanneer je ouder en kwetsbaarder wordt, zorgen de kinderen voor jou.”

Maatschappelijke cultuurverandering

Niet alleen het verwachtingspatroon werkt ons vandaag de dag tegen, vindt Lindenhovius. Ook de gelden die beschikbaar werden gesteld om de kwaliteit van ouderenzorg te verbeteren. “In de Tweede Kamer werd de norm gesteld dat op een groep van acht bewoners minimaal twee professionals aanwezig zijn. Terwijl we toen ook al wisten dat dit demografisch gezien op termijn niet haalbaar was. Met geld maak je immers geen mensen, de tekorten werden hiermee niet opgelost. Ten diepste gaat het niet alleen om een financieel probleem, we hebben te maken met een maatschappelijke cultuurverandering.” Lindenhovius vindt daarom dat het gesprek over professionele zorg ook onderdeel zou moeten zijn van het breed maatschappelijk debat: wat mag je in de toekomst van professionele zorg verwachten en wat moeten we verwachten van de burgers en hun familie en wat niet?

Kers op de taart

“Bepaalde verantwoordelijkheden kunnen niet meer bij de zorg worden neergelegd”, vervolgt hij. “We bieden professionele zorg aan kwetsbare mensen, maar krulspelden zetten, een wandeling maken, naar de markt of een spelletje doen horen in de toekomst niet meer thuis in het professioneel domein. Het zal ingevuld moeten worden door het informele netwerk en vrijwilligers. En dit doet pijn. Bij burgers in de maatschappij die al jarenlang premie betalen. Bij klanten en hun naasten die bepaalde verwachtingen hebben van de zorg. Maar ook bij zorgcollega’s, want voor veel van hen verdwijnt de kers op de taart in hun werk. We zitten met elkaar in een rouwproces. Maar als we blijven doen wat we altijd deden, dan gaan collega’s nog harder rennen, wordt het verzuim hoger en de uitstroom groter.”

De kwaliteit van leven kan er juist op vooruit gaan"

Huisbezoeken

Er zit dus niets anders op dan professionele zorg anders te organiseren, Sensire is hierin vooruitstrevend. “Sinds anderhalf jaar gaan we bij mensen op huisbezoek, voordat ze bij ons komen wonen. De thuisomgeving zegt veel over iemand, daarnaast willen we mensen meenemen in de bijzondere wereld van verpleeghuiszorg. Wat kunt u van ons verwachten en wat niet?” Sensire vindt het belangrijk dat mensen kunnen blijven doen wat ze graag deden, ook als ze naar een woonzorglocatie gaan. “Daarom ben ik blij met de klantbelofte van Sensire ‘Leven zoals u wilt’. Het verwoordt onze gezamenlijke ambitie: we willen mensen zoveel mogelijk het leven laten leiden zoals ze gewend zijn. – ondanks de kwetsbare fase waarin ze zitten. Op welke manier kunnen we hier gezamenlijk invulling aan geven? Samen met de familie zetten we ons in om ervoor te zorgen dat mevrouw Jansen naar koor kan blijven gaan. Ik zie dit als een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Wij kunnen dit niet alleen. Naasten zijn onmisbaar in het ondersteunen van bewoners, ook als iemand op een woonzorglocatie woont. Niet meedoen is geen keuze meer.”

Goed gesprek

Lindenhovius ziet de klantbelofte ook als een mooi handvat voor een goed gesprek. “We vragen familieleden wat zij kunnen doen, vaak vinden ze het fijn om van betekenis te kunnen zijn voor hun naaste. Toch zijn we er nog niet als organisatie, we kunnen op dit punt zeker nog groeien – en dat gaan we ook doen. De continue dialoog vindt nog niet altijd plaats, het komende jaar gaan we gesprekken tussen familieleden en het zorgteam vaker faciliteren en beter begeleiden.”

Werken in regio’s

Daarnaast zet Sensire per januari 2024 in op het werken in regio’s. Op dit moment worden ‘Wonen met zorg’ en ‘Wijkverpleging’ gezien als twee verschillende klantenreizen. Lindenhovius: “Stel mevrouw Jansen gaat na tien jaar wijkverpleging wonen in een woonzorglocatie van Sensire. Dan doen we net alsof ze een nieuwe klant is, terwijl ze dat in feite niet is. Er worden haar vragen gesteld, waarop we het antwoord eigenlijk al lang weten en er wordt opnieuw uitgevonden hoe haar dagstructuur eruitziet. Als we straks in regio’s werken dan verandert dit. Het gesprek tussen zorgprofessionals en naasten wordt gestimuleerd en de klantenreis verloopt vloeiender. Dit draagt bij aan het welbevinden en welzijn van de klant.”

De toekomst

Ondanks de toenemende zorgkloof en de zorgen die dit met zich meebrengt, ziet Lindenhovius ook voordelen. Brengt de zorgkloof dan toch ook iets moois? “Veel mensen zeggen dat de nieuwe manier van werken ten koste gaat van de kwaliteit. Ik draai het om. De kwaliteit van leven kan er juist op vooruit gaan. Al kan ik me voorstellen dat niet iedereen dit nu zo voelt. Hoe mooi is het om van waarde te kunnen blijven zijn als familie in de laatste fase van een familielid en hoe fijn is dit voor een bewoner van een woonzorglocatie?”

Heeft u vragen? Of wilt u uw mening geven? U kunt hieronder openbaar reageren. Voor persoonlijke vragen kunt u een e-mail sturen aan info@sensire.nl.